Lionel Shriver is een onbekende schrijfster in Nederland en dat is jammer, want ze heeft een aangrijpend roman geschreven. Het boek gaat over een moeder die terugblikt op de ontwikkeling van haar zoon en haar relatie met hem. Haar zoon pleegt op zijn vijftiende meervoudige moorden op zijn school en de vraag die voor ligt is hoe hij daartoe is gekomen.
Wat mij vanaf het begin van de roman trof, is de aangrijpende eerlijkheid van de moeder. Ze ontziet zichzelf niet.
Je moet wel een stevige maag hebben vanwege de gruwelijke details zo af en toe. De enige opmerking die ik heb gaat over de omvang; het had iets compacter gekund.
Franca Treur – Dorsvloer vol confetti
De debuutroman van Franca Treur is lovend besproken in de pers. En dat is terecht. Ze weet in een pure stijl heel mooi te verwoorden wat het betekent op te groeien in een streng christelijk gezin. “Want wat zul je straks zijn, m’n kind, als je voor Zijn rechterstoel zal staan: kaf of koren?”, dat is een tekst van haar oma die de kern raakt. Die zin bevat het absolute, het onontkoombare, het verstikkende en het schadelijke voor ieder kind dat opgroeit in zo’n omgeving. Er is geen ontsnappen aan. Zelfs als alles al lang is afgezworen, blijft die zin hangen, althans bij mij.
Hoofdpersoon is Katelijne en zij verkent – per ongeluk met alle goede intenties van een braaf kind – de grenzen van wat wel in niet kan in de gemeenschap. Haar oma predikt, haar moeder overleeft dankzij haar tuin, haar vader maakt er het beste van en haar broers nemen het gelukkig wat minder serieus. Aanrader!
C.G. Jung – Synchroniciteit
De ondertitel luidt: Een acausaal, verbindend beginsel. Na het lezen van het gelijkluidende boek van Jaworski, wilde ik dit ook graag lezen. In dit boek uit 1952 probeerde Jung een enigszins wetenschappelijke basis te formuleren voor synchroniciteit. Met synchroniciteit doelt Jung op de samenloop van gebeurtenissen die niet causaal verbonden zijn, maar wel opmerkelijk en verwant en meer dan toeval. Hij slaagt er helaas niet in en blijft steken bij onderzoeksresultaten van het Rhine-experiment, die bewijzen dat mensen hoger scoren dan de kansberekening in het voorspellen van het figuur op een kaart die ze niet kunnen zien.
Inmiddels gaat de wetenschap voort en is er veel onderzoek gaande naar de eenheidsfilosofie en de verbondenheid van alles met alles. Op Ted vond ik een aardige presentatie hierover. Maar nog steeds geen wetenschappelijk bewijs. Een wijze Chinees, Tsjwang-tse en tijdgenoot van Plato, zei hierover: “De betekenis (= Tau = Chinese term voor de eenheid) wordt verduisterd als men alleen maar kleine afgepaste stukjes van het bestaan beschouwt”. Met andere (mijn) woorden, door de specialisatie in de wetenschap zijn we het zicht op het geheel en de integrale benadering verloren en verdwaald in de details.
C. G. Jong – Bewust en onbewust
Bij De Slegte heb ik wat oude boeken van de psycholoog Jung gekocht om meer over zijn ideeën te leren. Dit boekje geeft in een aantal kleine hoofdstukken zijn kernbegrippen weer. Het is niet echt populair geschreven (1981) en soms wat lastig te doorgronden. Toch een idee gekregen van zijn gedachtegoed.
Conny Braam – De Handelsreiziger van der Nederlandsche Cocaïne Fabriek
Braam schrijft altijd boeken waarin fictie en werkelijkheid door elkaar heen lopen. Dat maakt haar boeken boeiend en ik vind het een prettige manier van schrijversengagement; een onderwerp waarover de laatste maanden nogal is gediscussieerd in NRC. Bovendien vergroot het de kennis van de lezer over allerlei tot dat moment onzichtbaar onrecht in ons (recente) verleden.
Het boek gaat over een jonge man die voor de fabriek inkopers van cocaïne afreist om duizenden kilo’s aan de man te brengen. Hij is erg succesvol en verdient er een goede boterham aan. Van de provisie van één van zijn deals koopt hij bijvoorbeeld een Harley Davidson. Kennelijk zitten er grote marges op de verkoop van de cocaïne. Zijn afnemers zijn de landen die op dat moment verwikkeld zijn in de Eerste Wereldoorlog. Zij gebruiken het spul om hun soldaten de moed te verschaffen om uit de loopgraven te klimmen en te vechten. De tweede hoofdpersoon is een van die soldaten. Al gauw blijkt dat de Nederlandsche Cocaïne Fabriek de grootste producent van cocaïne ter wereld is en met medeweten van de Nederlandse Staat dit giftige goedje tegen hoge winsten over de wereld verspreid. Een nauwelijks voorstelbaar, maar gruwelijk realistisch feit.
Video waarin Conny Braam vertelt over het boek.
Hans Korteweg – Nog vele jaren
De ondertitel luidt: “De symboliek van elk levensjaar” en is en mooi boekje met een tekst voor ieder levensjaar. Ik heb het boekje nu een jaar of vier en ben tot nu toe ieder jaar getroffen door de toepasselijkheid van de tekst voor ‘mijn’ jaar. Werkt het dan net als een horoscoop; vage teksten die voor iedereen wat betekenen? Nee, het is treffend en specifiek en gaat uit van de verschillende levensfases waar je doorheen gaat.
Ook als e-verjaardagskaart te versturen.
Jonathan Littell – De welwillenden
De afgelopen weken heb ik meerdere keren overwogen te stoppen met lezen in dit boek. Wat een gruwelijkheden. Ik werd er letterlijk misselijk van en het boek kwam ’s nachts terug in mijn dromen. Toch heb ik het niet weggelegd, want het had me al gegrepen.
Littell beschrijft de Tweede Wereldoorlog vanuit het perspectief van SS-officier Max Aue. Hij wordt erop uitgestuurd om rapporten te schrijven over de uitroeiing van de joden achter het optrekkende Oostfront. Daarna van de situatie in Stalingrad en als hij dat ternauwernood overleeft, krijgt hij de opdracht ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk joden worden geselecteerd voor de arbeitseinsatz. Daartoe inspecteert hij de concentratiekampen in Oost Europa. Ondertussen leren we Aue beter kennen en wordt duidelijk dat hij er redelijk goed in slaagt te verbergen dat hij een getraumatiseerd mens is. De beschrijving van zijn episodes van verwarring zijn indrukwekkend. Evenals de manier waarop Littell dit allemaal met een grote historische feitenkennis weet te combineren, waardoor het ook leest als een geschiedkundig boek.
Carla de Jong – Serpent
Een spannende politiethriller, dat is het nieuwe boek van Carla de Jong geworden. Na “In retraite” hoopte ik op weer een roman in een sterk psychologische context. Het werd een moord in een psychiatrisch ziekenhuis. Omdat de belangrijkste hoofdpersoon een hoofdinspecteur van politie is en de rode draad het oplossen van de moord, is de psychologie en psychiatrie toch ondergeschikt geraakt. Best jammer.
Ondanks die lichte teleurstelling over de thematiek vond ik het een goed geschreven thriller, die ik in no time heb uitgelezen. De Jong weet de spanning goed lang vast te houden en werkte de hoofdpersonen goed uit.
Audrey Niffenegger – De vrouw van de tijdreiziger
Dit is een bijzonder boek door de bizarre constructie. Hoofdpersonen zijn een man en vrouw, waarvan de man door een genetische afwijking reist in de tijd. Op een van de tijdreizen ontmoet hij – hij is dan 36 – voor het eerst zijn toekomstige vrouw – zij is dan 6. Het boek gaat over hevige liefde en trouw ondanks alles. Niffenegger heeft het vlot geschreven en sleept je mee; ik kon het niet wegleggen. Gewoon een goed boek om je in de winkel heerlijk mee te nestelen op een warm plekje. De verfilming van het boek is net uitgekomen.
Annegreet van Bergen – De lessen van burn-out
Van Bergen heeft een persoonlijke verhaal over haar burn-out geschreven en dat gecombineerd met informatie over dit onderwerp. Ze heeft een gemakkelijk toegankelijke schrijfstijl (ze is journalist) en het boek leest dus goed. Ik had het boek van diverse mensen aangeraden gekregen en met recht; het is een boeiend en leerzaam boek. Van Bergen beschrijft wat er in haar omging, wat ze voelde, hoe ze het niet en later wel aanpakte. In korte stukjes tussen ieder hoofdstuk, staan verwijzingen naar wetenschappers over burn-out of praktische tips over de aanpak als je erdoor bent getroffen.
Persoonlijk werd ik erg getroffen door het verhaal omdat ik zelf met een burn-out worstel en steeds maar twijfel of ik het wel serieus moet nemen of dat het wel meevalt. Het boek heeft me geholpen mijn situatie serieus te nemen en echt te rusten.