Categorie archieven: non fictie

Daan van Kampenhout – Beelden van de ziel

1001004001321823De ondertitel van dit boek luidt: Over de werking van de ziel in sjamanistische rituelen en familieopstellingen. Omdat ik in beide onderwerpen geïnteresseerd ben, leek me dit een mooi boek om te lezen. En dat bleek ook.
Van Kampenhout ontdekte door het meedoen en leiden van familieopstellingen dat de werkelijke grondslag ervan niet echt onder woorden was gebracht. In teksten stond dan: “door middel van een onbekend proces”. Omdat hij door zijn kennis van sjamanistische rituelen wel een vermoeden had van de aard van dit proces, begon hij een briefwisseling met Bert Hellinger de grondlegger van familieopstellingen. Uiteindelijk schreef Bert Hellingen het voorwoord van dit boek en legt Van Kampenhout aan de hand van sjamanistische kennis uit hoe de ziel zich in representanten kenbaar kan maken.
Super interessant. Close reading. Met prachtige uitleg over de ziel en over het belang van tijdloosheid. Aanrader voor geïnteresseerden!

John G. Neihardt – Zwarte Eland spreekt

zwarte elandZwarte Eland spreekt is een vertelling. In dit boek is Zwarte Eland, een ziener van het Oglala Lakota tribe, aan het woord. Hij vertelde Neihardt in 1931 over zijn leven en de visioenen die hij gedurende zijn leven had en hoe die zijn leven hebben bepaald.
5277769228_733c47812c_zHet zijn indrukwekkende verhalen over hoe de wereld in elkaar steekt. Over hoe de krachten van de aarde en van de natuur hun werk doen. Over hoe het helpt om te dansen. En over hoop op redding van zijn volk en de wanhoop als dat niet lukt. Dus ook verhalen die mijn hart breken. Waarom was het nodig zoveel waardevolle oude cultuur van de Native Americans te vernietigen? Waarom werden verdragen niet nageleefd? Waarom werden vrouwen en kinderen afgeslacht bij Wounded Knee? Alleen maar om rijk te worden, bodemschatten te bezitten, veel land te hebben? Wat een ingewikkeld erfgoed om mee te leven.

Mitch Albom – Mijn dinsdagen met Morrie

9200000015479581Een mooi boekje over de lessen van het leven.
Als Mitch erachter komt dat zijn favoriete hoogleraar van zijn universiteit een ernstige ziekte heeft, besluit hij hem op te zoeken. Morrie weet dat hij gaat sterven en benut de dinsdagen dat Mitch bij hem langs komt om de grote onderwerpen van het leven met hem te bespreken. De gesprekken getuigen van een eenvoudige en indrukwekkende wijsheid. Benaderingswijzen waar ik bij denk: ” Natuurlijk”, maar niet zo eenvoudig in de praktijk te brengen.
Heel veel sprak met erg aan omdat ik dat ook zo probeer te benaderen in mijn leven. Mooi om dat zo op een rij te lezen. Inspirerend.

Robert Harris – De officier

harrisHarris heeft een onweerstaanbaar boek geschreven over een episode in de Europese geschiedenis die nogal ingewikkeld is. Toch slaagt hij erin het toegankelijk te maken en een inkijkje te geven in de machinaties van het 19de eeuwse Franse leger. Als je het leest, denk je, “Niets veranderd!”
Harris benadert de Dreyfusaffaire vanuit het oogpunt van de Franse officier die zijn geweten liet prevaleren hebben boven de angst.  Ongekend moedig was hij om tegen iedereen in vast te houden aan de feiten en Dreyfus gerechtigheid te geven (12 jaar later!). Dreyfus werd gearresteerd op verdenking van spionage en daarna werd het bewijs ervoor gefabriceerd en de echte dader uit de wind gehouden.
In andere stukken over dit boek las ik dat er een verband wordt gelegd met rechterlijke dwalingen, maar daarvan vind ik hier geen sprake. Dit waren incompetente partijdige (militaire) rechters, die zich gemakkelijk lieten beïnvloeden door de publieke opinie en (wijdverbreid en openlijk) antisemitisme.
Zeer boeiend en lezenswaardig. Non-fictie en misdaadroman in één.

Göran Rosenberg – Kort oponthoud op weg naar Auschwitz

rosenbergDe Zweedse journalist Rosenberg beschrijft in dit boek zijn vaders geschiedenis. Göran is twaalf jaar als zijn vader zelfmoord pleegt en door dit onderzoek te doen en een boek erover te schrijven, probeert hij te begrijpen wat er in zijn vader om is gegaan.
Het levenspad van zijn vader leidt van het ghetto in Lodz naar Auschwitz, naar werkkampen en uiteindelijk na de bevrijding naar Zweden. Een heftig verhaal. Maar het meest aan mijn hart gingen de delen over de zoektocht naar een nieuw ‘normaal’ bestaan in Zweden na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog.
Wat zijn vader meemaakte toen hij probeerde een schadevergoeding van de Duitsers te krijgen is zo heftig. En Rosenberg beschrijft dat alles feitelijk en dat maakt het misschien nog wel impactvoller. Zeer lezenswaardig.

Viktor E. Frankl – De zin van het bestaan

franklDe grondlegger van de logotherapie getuigt in dit boek van zijn ervaringen in concentratiekampen. Omdat hij al een manuscript op zak had, wat hem overigens bij aankomst in Auschwitz werd afgenomen, probeert hij psychologische lessen te trekken uit zijn kampervaringen. Wat maakt dat mensen het volhielden om zo vernederd te worden en zo’n onmenselijke behandeling te krijgen? Wat kun je daaruit aan lessen voor het leven trekken. In het tweede deel van het boek, zet hij zijn logotherapie uiteen.
Zijn belangrijkste conclusie is dat zolang leven betekenis voor iemand heeft, hij kan voortgaan. En die betekenis krijgt het leven voor de juiste daden en juiste gedragslijn. “Leven betekent feitelijk verantwoording nemen om de juiste oplossingen te vinden voor onze levensproblemen en om de taken te vervullen waarvoor het leven ieder mens voortdurend stelt.” Het is de confrontatie met het bestaan. De zin van het leven ontdek je volgens Frankl door daden, door het ervaren of ondergaan van iets waardevols (liefde, cultuur, natuur) of door lijden. Steeds opnieuw kiezen wat je doet/niet doet: vrijheid in die keuze en verantwoordelijkheid nemen. Ik vind het een mooie boodschap die me inspireert.

Levie de Lange – Het verhaal van mijn leven

leviedelangeHet aangrijpende verhaal van Levie de Lange is in de jaren 60 opgetekend door Jaap Stigter. Tijdens het lezen hoor ik Levie de Lange praten, het is een ooggetuigenverslag. De Lange heeft een buitengewoon geheugen en vertelt gedetailleerd over het leven in Amsterdam van zijn joodse gezin met 15 (!) kinderen in Amsterdam-Centrum en later Amsterdam-Noord. Grote armoede en tegelijkertijd geluk, een ware levenskunstenaar is aan het woord.
Dan slaat in 1942 het noodlot toe en worden zijn vrouw en kinderen (behalve zijn oudste zoon) afgevoerd en vermoord in Auschwitz. Omdat hij zelf een jonge krachtige man is, stellen de nazi’s hem daar te werk in een kolenmijn onder erbarmelijke omstandigheden waarbij het niet de bedoeling was dat de mannen zouden overleven maar alleen het laatste beetje werkkracht uit hen te persen.
Het is bijzonder te lezen hoe hij overeind kon blijven, waar hij kracht vandaan haalde om te leven, hoe hij zijn waardigheid behield. Het was zijn hoop om weer herenigd te worden met zijn oudste zoon als de oorlog voorbij zou zijn en om te zien hoe het de Duitsers zou vergaan na de oorlog. Zo’n doel te hebben is noodzakelijk om te overleven.

Simon Winder – Germania

Germania-Simon-WinderOmdat ik het leven in Duitsland ga proeven het komende jaar, ben ik op aanraden van mijn boekverkopers dit boek van de Engelsman Winder gaan lezen. In Germania beschrijft hij de historie van dit deel van Europa van de tijd van duistere wouden en mysteries tot aan het jaar 1933, toen Hitler aan de macht kwam en het land een duistere periode inging.
Het was heel interessant om te lezen nadat ik aan Winders stijl gewend was geraakt. Hij schrijft soms met veel overdrijving (misschien een soort humor die ik vanaf de bladzijde niet snap) en dat is niet altijd even toegankelijk.
Meest opvallend vond ik de ontdekking dat Duitsland eigenlijk veel langer een conglomeraat van allerlei ministaatjes is geweest dan één samenhangend land. De naam “Bundesrepublik” begrijp ik nu beter, want wat een ratjetoe aan landen, vrijheerschappen, hertogdommen, vrijsteden, koninkrijken, prinsdommen, keizerrijken, graafschappen, kloostergemeenschappen, bisschoppelijke gebieden et cetera was het ooit. Dat Duitsland nu een stabiele eenheid is, is eigenlijk een groot wonder na deze eeuwenlange geschiedenis van kleine rijkjes. (Ik zag ooit een video waarin de interne Europese grenzen van de afgelopen 100 jaar aanschouwelijk waren gemaakt en toen viel me de kleurrijkheid van Duitsland sinds 1500 al op.)
De complexiteit van de geschiedenis maakt het wel lastig om allemaal te onthouden en toe te passen bij bijvoorbeeld een bezoek aan Heidelberg. Toen ik thuiskwam begreep ik na het opzoeken dat Heidelberg in 1693 door de Fransen met de grond gelijk was gemaakt en waarom dat ook alweer was. Misschien moet ik het boek maar gewoon meeslepen op alle excursies het komend jaar.

S.C. Gwynne – Empire of the Summer Moon

empire_summer_moon_coverBoeiend en degelijk boek over de Comanche indianen van Noord-Amerika. De subtitel luidt: “The rise and fall of the Comanches, the most powerful Indian tribe in American history”. Gwynne heeft zeer uitgebreid onderzoek gedaan naar dit Native American tribe en beschrijft in het boek de laatste driehonderd jaar van hun bestaan.
Oorspronkelijk hadden ze een opvallend eenvoudige cultuur in vergelijking met andere jagers-verzamelaars volken. “They fought, reproduced, suffered, and died”. Geen sociale organisatie, geen krijgers rangen, geen permanente priester-klasse, geen landbouw, geen ambachtswerk, geen vaste huizen. Een enorm verschil met de Azteken of de Iroquois of de Missouoris, Omahas, Pawnees, Wichitas, om er een paar te noemen. De Comanches jaagden in gelegenheidsgroepen die erop uit trokken en waren een volk van weinig betekenis en verdreven naar de moeilijkst bewoonbare delen van het continent, The Great Plains (de prairies van het midden van Canada, de USA en Mexico).
220px-Quanah_Parker_c1890Maar daar kwam radicaal verandering in door de  kennismaking met de paarden die de Spanjaarden aan het begin van de 16de eeuw meenamen naar America. Ze ontdekte dat ze zeer bedreven waren met paarden en dat die paarden (mustangs) zich prima konden handhaven in de ruigheid van de Plains. De Comanches werden hierdoor de eerste en tot ver in de 19de eeuw de enige krijgers die te paard konden vechten (daarvoor was het paard alleen voor transport en werd te voet gevochten). Dat maakte ze van een onbeduidend volk in een periode van enkele generaties tot een eeuwenlang onoverwinnelijk volk.
De “way of living” van de Comanches werd hierdoor een leven van jagen op buffels en ondertussen andere groepen mensen (andere indianen tribes, Spanjaarden, Texanen, pioniers) te overvallen, te beroven van paarden en ander nuttigs, te martelen en te doden. En dat zou hun levenswijze blijven tot het eind van hun vrije bestaan.
Het duurde even voordat die enorme verschillen tussen de tribes doordrong bij de “white man” in Texas en de USA. Daarna wordt het verhaal over de neergang van de Comanches haast te verschrikkelijk om te lezen. Hun laatste (en eerste) grote leider was Quanah Parker (foto), een kleurrijke chief en daarover verhaalt het boek ook uitgebreid.
Fascinerende leesstof!

Umberto Eco – De geschiedenis van imaginaire landen en plaatsen

imaginair
Een prachtig platenboek met wonderlijke verhalen over plekken waar we in onze verbeelding naar afreizen. Het lezen van dit boek resulteerde meteen in een droom waarbij ik door de aardkorst heen zakte en in een onderaardse poel heerlijk heb gezwommen. Het boek is ingedeeld in twee delen per hoofdstuk: een deel waarin Eco de plaats beschrijft en een deel waarin Eco allerlei citaten over die plek uit de literatuur bijeenbrengt. Boeiende materie vooral de hoofdstukken over de platte aarde en het binnenste van de aarde.
Wat dit boek een hebbeding maakt zijn de illustraties. Iedere plaat is het bestuderen van de details waard en is ook op prachtig papier in hoge kwaliteit gedrukt.
Een non-fictie boek over fictie… en een aanrader.